Witam wszystkich czytelników w ostatniej części serii z cyklu o adaptogenach. Tym razem udajemy się wysoko w Himalaje, gdyż tam, możemy znaleźć cudowne Mumio shilajt, czyli tak zwaną krew gór (Birma), sok skały (Tybet), kamienny olej (Syberia) lub ilyryjska żywica (Egipt).
Adaptogen ten jest produktem obumierania materii organicznej, wystepującej w tamtych rejonach. Najczęściej są to porosty, algi oraz szczątki roslin. Bardzo interesująca jest historia odkrycia shilajit. Otóż małpy zamieszujące wysokogórskie rejony zwykły wydłubywać ze skał, znajdującą się tam zawartość a następnie ją żuć. Tamtejsi miekszańcy, zauwazając to, uznali iż musi to byc sposób na uzyskanie odporności do życia w tak ciężkich warunkach. I chociaż było to prawie pięć tysięcy lat temu, to dzisiaj wiemy, że nie byli daleko od prawdy. Shilajit tak jak każdy z opisanych przeze mnie adaptogenów, ma w sobie coś wyjątkowego i innego tak, aby uzupełniać resztę swoim działaniem. Tutaj odchodzimy nieco od wspomagania strefy psyche i uzupełniamy suplementację działaniem bardziej na ciało. Konkretnie na układ kostny oraz trawienny. I chociaz reishi również wykazywało działanie wspomagające wątrobę, żołądek i jelita, to tutaj natrafiamy na coś zupełnie innego. Zaczynając od działania na układ kostny, należy wspomnieć, iż to nie są świeże wiadomości. Wiedzieliśmy już o tym w latach siedemdziesiątych za sprawą badań rosyjskich naukowców (Adyl Szakirow na łamach Ortopediia travmatologiia i protezirovanie). Udowodnili oni, że kwasy próchnicze a przede wszystkim fulwowy, doskonale działają w profilaktyce oraz leczeniu osteooporozy. Jest to spowodowane stymulowaniem komorek do syntezowania związków wapnia. Dodatkowo zawarty w shilajit kwas hummusowy wspiera regeneracje tkanek, poprzez silniejsze ich ukrwienie. Od razu do głowy przychodzi zastosowanie tego adaptogenu w formie maści lub kompresu. Oczywiście jest to jedno z unikatowych zastosowań shilajit. Przepis jest bardzo prosty. Wystarczą dwie łyżki przegotowanej wody na 1g shilajit, przy założeniu, że mamy czysty, certyfikowany produkt. Udowadnianie działania leczniczego nie skończyło się w latach siedemdziesiatych w Rosji. Badacze z Chile, na łamach ważnego w świecie medycyny pisma International Journal of Alzheimer Disease opublikowali wyniki badań, w których udowadniają chamowanie agregacji białek TAU przez kwas fulwowy. Białka te, wsytępują niemalże wyłącznie w komórkach nerwowych i są rozważane jako jedna z przyczyn powstawania choroby alzheimera. Neurotoksyczne działanie tych białek jest powiązane ściśle z patologicznym działaniem B-amyloidu, będąc dla niego siłą wykonawczą a finalnie prowadząc, w bardzo skomplikowanych procesaqch do utraty synaps i neuronów. To właśnie patologie tych białek, są aktualnie obiektem, całej masy badań nad chorbą alzheimera. Szacuje się, że wykonano od 2012 roku około 1000 solidnych badań o podobnej tematyce. Polecam tutaj lekturę łatwo dostępnej pracy pt.: Leczenie choroby Alzheimera oparte na wpływie na białko tau. Powiew przyszłości? Abhilash K. Desai, MD, Pratap Chand, MD, DM, FRCP. Jeżeli choroba alzheimera to dla Ciebie obcy temat, myślę, że zainteresuje Cię fakt, iż kwas fulwowy ma zdolność do hamowania wydzielania czynnika drażniącego w naszym żołądku- pepsyny. Tutaj osoby z problemami natury zapalnej układu trawiennego, chorobami wrzodowymi, refluksem czy przepukliną rozworu przełyku, powinny w szczególności rozważyć dodanie shilajit do codziennej diety. Kamień do ogródka badań nad Shilajit dołozyli także badacze z Korei Południowej. Warto wspomnieć, iż szczury odżywiające się tym adaptogenem zanotowały ogromny wzrost spermatogenezy. Nie jestem przekonany, co do przenoszenia wyników badań płodności szczurów na ludzi, jednak cieszy taka ewentualna wartości dodana. Poza opisanymi właściwościami, shilajut zawiera również całą masę witamin i minerałów. Znajdziemy w nim witaminę d, witaminy z grupy b, wapń, fosfor, sód, potas, żelazo, kobalt a nawet pszczeli jad. Nie są to znaczące ilości, dlatego nie traktowałbym przyjmowania shilajit jako bazę przy podstawowej suplementacji.
Podsumowując. Krew gór (moja ulubiona nazwa), to z całą pewnością dobre zwieńczenie dla porannego szejka lub kawy, do której dodaliście chagę, soplówkę i reishi. Nie odczujesz działania nootropowego, ale z pewnością organizm podziękuje, za taki dodatek typu superfood. Idealny suplement dla sportowców oraz osób starszych. Możesz zrobić np. prezent dziadkom na zbliżającą się gwiazdkę, kupując zestaw adaptogenów albo chociaż reishi i shilajit. Bądź oryginalny i przy okazji zabłyśniesz przy wigilijnym stole jako bystrzak, opowiadając całej rodzinie o adaptogenach. Kupuj jednak tylko certyfikowane produkty, rozróżniaj ich formy, pamietając, że jak kupujesz koncentrat to dawka jest inna niż tutaj zalecam. Shilajit możesz spotkać pod postacią maści, balsamu, proszku, kryształków czy kapsułek. Wybierz formę odpowiednią dla siebie. Aha i bym zapomniał- są też czopki stosowane w fitoterapii i leczeniu hemoroidów, ale tutaj juz nie wnikam. Cały dobroczynny skład i działanie, jako nieopatentowane dobro tylko czeka abysmy z niego korzystali. Dawkowanie? Zależy od celu przyjmowania. Na maść zużyj ok 1g, natomiast przyjmując wewnętrznie rekomenduję 0.2-0.3g dwa razy dziennie. Można dodać do kawy (polecam) razem z pozostałymi adaptogenami. Taki superszejk powinnien solidnie wzbogacić Twoją dietę.
Błażej_Bebetter
IG: blazej_bebetter
FB: Błażej BeBetter Szlęk- trener, wychowawca, sportowiec.
1. Mittal P. et al.: Therapeutic Potentials of “Shilajit Rasayana”-A Review, International Journal of Pharmaceutical and Clinical Research 2009; 1(2): 47-49;3.
2. Suraj P.A. et al.: Shilajit: A Review, Phytotheraphy Research, 2007, 21: 401-405;
3. Fulvic acid inhibits aggregation and promotes disassembly of tau fibrils associated with Alzheimer's disease, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21785188